Günümüzde sağlık profesyonellerini, sendikaları ve sendikacılığı anlatan çok güzel bir söz var. “Cambaza bak” deyimi, bir kişinin dikkatini asıl konudan uzaklaştırmak, önemli bir gerçeği gizlemek ya da yapılan bir hatayı fark ettirmemek için başvurulan aldatıcı yönlendirmeleri anlatılır. Genellikle, asıl mesele konuşulmasın diye başka bir konuya yöneltilmesini ve başka konuya dikkat çekmek için kullanılır.

Bu deyim aslında köken olarak eski panayır ve sirk kültürüne dayanmaktadır. Burada amaç; Cambazlar ip üzerinde tehlikeli hareketler yaparken izleyicinin dikkatini onlara yönlendirmektir. Yine sahada cepçiler olur insanlar cambaza bakarken değerli eşyaları çalarlarmış(Cüzdan vb.) zamanla bu durum, “esas olayı gizleyip” dikkat başka yere çekilmiştir.

Bu deyim, aslında bize eleştirel düşünmenin önemini hatırlatır. Her gösterilene odaklanmak yerine, gösterilmeyen şeye bakmayı öğütler. Yani toplumsal farkındalık açısından da güçlü bir mesaj taşır.

Ülkemizde; Siyasette gündem değiştirme, İş hayatında hatayı örtme, Günlük ilişkilerde konuyu saptırma, sendikalarda ise memuru masa başında satmak gibi durumları anlatmak için sıkça kullanılır.

Örnek: Toplu görüşme öncesi onlarca sorun yazan ve hükümet ile zamlar konuşulması gerekirken bunları sonuçlandırmak yerine işveren ile dirsek teması, tam bir “cambaza bak durumudur.”

“Cambaza bak” anlayışıyla yapılan düzenlemeler; ücret adaletsizliğini derinleştirmekte, çalışma barışını bozmakta ve sağlık emekçilerini her geçen gün daha güvencesiz hale getirmektedir. Bir yandan göstermelik artışlar ve süslü ifadelerle beklenti oluşturulurken, diğer yandan temel özlük hakları törpülenmekte, ek ödemeler belirsizliğe itilmekte, emekliliğe yansımayan kalemler yok sayılmaktadır.

“Konuyu kısa hikâye ile anlatalım

Kasabanın meydanına büyük bir sirk gelmişti.

Kasaba meydanı o sabah alışılmadık bir kalabalıkla dolmuştu. Günlerdir dilden dile dolaşan gezici sirk nihayet gelmişti. Rengârenk afişler direklere asılmış, davul ve zurna sesleri sokak aralarına kadar yayılmıştı. En çok ilgiyi çeken ise afişlerin tam ortasında duran adamdı: İp üzerinde tek ayak duran, kollarını gökyüzüne açmış bir cambaz.

Herkes heyecanla toplanmış, ip üzerinde yürüyen cambazı izliyordu. Cambaz öyle ustaca hareketler yapıyordu ki, kimse gözünü ondan ayıramıyordu.

Bu sırada kalabalığın arkasında, sirke hırsız olarak gelen kişiler  cambaza bakanların cebini boşaltıyordu bunu o esnada  kimse fark etmedi. Herkes nefesini tutmuş cambazın tehlikeli dönüşünü izliyordu.

Gösteri bitince yaşlı bir adam yanındakine döndü ve şöyle dedi:
“Cambaz harikaydı ama sen cebine  dikkat ettin mi?”

Genç adam şaşkınlıkla baktı:
“Hayır, herkes gibi ben de cambaza baktım.”

Yaşlı adam başını salladı:
“İşte evlat, cambaza bak dedikleri tam da budur.”

“Bize gösterileni izledik. Ama gösterilmeyeni görmedik. Cambaz ipteyken, asıl oyun yerde oynandı.”

Sağlık profesyonellerin yaşadığı maddi ve manevi sıkıntıları fark ettirmek istemeyen yan ve yandaş sendikalar ne yazık ki cambaza bak oyunu oynuyor ve sağlık profesyonellerinin maddi olarak çözüm üretmedikleri gibi birde sendikal baskılar ile çalışanları tüketiyor ve cepleri boşalıyor.

Ne yazık ki sağlık profesyonelleri cambaz oyununu gördükleri halde, ekonomileri her geçen gün kötüleşirken verilen ufak hediyelerle yukarı bakıp alkışlamaya devam ediyorlar. 

Bazı sağlık profesyonellerinin İçine bir kurt düşse de; cambaza ve yukarı baktığı için kısa bir süre sonra bu kişiler cambazın tek ayak üstünde yaptığı hareketler gibi yalanları sıralaya biliyor, yani yan ve yandaş sendikalar göstermelik işler yapıyor çözüm üretmiyor göstermelik el sallıyor ve göz boyuyor…

Bugün sağlık ve sosyal hizmet emekçilerine reva görülen uygulamalar, ne yazık ki açık bir gerçeği ortaya koymaktadır: Gündem saptırma, algı yönetimi ve oyalama politikaları eşliğinde emekçilerin özlük hakları sessiz sedasız budanmaktadır. Kamuoyuna “iyileştirme” olarak sunulan her başlığın arka planında, çalışanların cebinden alınan haklar vardır.

Ne yazık ki hiç kimse bir şey görmek istemiyor. Sahada yüzlerce sorun var iken suni konular ile üyelerin gazı alınıyor. Bunlar asıl meseleyi gizlemeye çalıştığında sizler lütfen “Cambaza bak denilmesine.” müsaade etmeyin.

Yine söylüyorum! “Bize gösterileni izliyoruz. Ama gösterilmeyeni göremiyoruz” bunlar Cambaz ipteyken, asıl oyun yerde oynanıyor.

Alternatif Sağlık Sen olarak buradan açıkça ifade ediyoruz:

- Emekçinin aklıyla alay eden oyalama politikalarını reddediyoruz.

- Hak kaybı doğuran hiçbir düzenlemeyi kabul etmiyoruz.

- Ücrette adalet, görevde netlik, gelecekte güvence istiyoruz.

Yetkilileri, algı oyunlarını bir kenara bırakmaya; çalışanların gerçek taleplerine kulak vermeye çağırıyoruz. Sağlık emekçileri susmayacak, geri adım atmayacak ve hakkını savunmaya devam edecektir.

Cambaza bakmıyoruz, hakkımıza bakıyoruz!

Tamer BAYRAK
Alternatif Sağlık Sen

Genel Başkanı